Reinheitsgenot?

Vorige week kwam er een discussie voorbij die mijn aandacht trok. Het ging over het toevoegen van ingrediënten aan bier naast de gebruikelijke mout, hop, water en gist. Wat wordt er zoal aan bier toegevoegd?

De laatste jaren heb ik de meest uiteenlopende soorten fruit voorbij zien komen. Verder koudgetrokken koffie, koffieprut, gebrande koffiebonen, groene koffiebonen, houtsnippers (al dan niet in drank gedrenkt), eiken tafelpoot, gehakselde wijn/whisky vaten, vrijwel alle soorten drop die je je maar kunt bedenken, de volledige kruidentuin, kerstbomen, dennentoppen, vanille, lactose, allerlei soorten suiker, karamelsaus, diverse soorten bloemen, rozenblaadjes, elzenkatjes, wiet, verschillende soorten thee, gist uit de baard van de brouwer en nog ontzettend veel industrieel en biologisch gemaakte smaak en aroma extracten die er op de markt te krijgen zijn.

Hoe ver ga je hier nou mee? Moet het alleen natuurlijk of biologisch zijn? Is het gebruik van smaak en aroma extracten een soort vals spelen? Zou het goed zijn dat hier toch regels voor worden opgesteld? (We blijven ten slotte toch Nederlanders en dol op het bedenken van regels voor regels) Misschien gaat iemand een keer te ver en voegt per ongeluk een giftige bloem aan zijn bier toe waardoor zijn of haar brouwvereniging in één klap wordt uitgeroeid na een gezellige bijeenkomst? Bij brouwwedstrijden is het bij de vrije klasse bieren verplicht een formulier in te vullen met het recept. Ik begrijp heel goed dat de keurmeesters willen weten wat er in deze bieren is verwerkt om hun veiligheid te waarborgen.

Even terug naar de discussie waar ik mee begon. Het was een leuke discussie waar een aantal punten wel duidelijk naar voren kwamen. Alle betrokkenen zijn gepassioneerde hobbybrouwers en altijd uit op het brouwen van een mooi en goed bier waar ze met trots van kunnen genieten. Uiteindelijk zijn er, in mijn ogen, drie duidelijke meningen te ontwaren waar ik eerlijk gezegd allemaal wel iets mee heb. Het is dus een beetje een dilemma-ding aan het worden waarbij ik tussen de meningen heen en weer wordt gesmeten.

De eerste duidelijke mening betreft het belang om een zo ´eerlijk´ mogelijk bier te brouwen. Hierbij maak je alleen gebruik van de standaard benodigdheden voor het bereiden van bier. Water, mout, hop en Gist. Het is de bedoeling om alle smaak en aroma componenten uit deze ingrediënten te halen. Dit is de kunst en uitdaging van het brouwen en daar heb je geen extra toevoegingen voor nodig. In feite is dit een mooie weerspiegeling van het reinheitsgebot dat in de 16e eeuw in Duitsland zijn oorsprong vond.

Een ander standpunt is ook een ‘eerlijk’ bier brouwen met de basisingrediënten en hiernaast wel toevoegingen te gebruiken om bepaalde smaak en aroma componenten in het bier te krijgen. De nuance wordt hierbij aangebracht bij de stelregel dat het om ´natuurlijke’ producten moet gaan. Kortom, de toevoeging van natuurlijke producten omvat alles wat de natuur op biologisch en geologisch gebied voortbrengt. Dat is best wel ruim maar werpt ook vraagtekens op. Klein voorbeeld is in mijn ogen suiker. Is geraffineerde suiker ook een natuurlijk product?

De laatste mening laat zich raden. Alles is toegestaan om in dit geval ook een ‘eerlijk’ bier voort te brengen. Geen experiment is verboden zolang het niet (bewust) ongezond wordt. Bij deze mening heb ik het minste gevoel omdat ik bijvoorbeeld niet graag met chemische middelen wil werken die smaken en geuren toevoegen aan mijn bier. Aan de andere kant heb ik een tijdje geleden erg genoten van een workshop smaak/geur afwijkingen in bier. Daarbij wordt bewust wat extract toegevoegd aan een basis bier om de specifieke afwijking te creëren. Ik heb niet het idee of deze vloeistoffen volledig natuurlijk zijn.

Bij alle meningen heb ik bewust elke keer over ‘eerlijk’ bier. De reden hiervoor is dat ik er in de brouwwereld van uit ga dat de brouwer altijd probeert een zo ‘eerlijk’ mogelijk product te maken. Onder hobbybrouwers is het gebruikelijk om te vertellen wat je al dan niet met het bier hebt gedaan om tot een bepaald resultaat te komen. Je weet dus vooraf vrijwel altijd wel wat je kan verwachten. Bij commerciële brouwers valt mij de laatste tijd echter op dat er steeds meer bieren op de markt komen waar naar mijn mening geen natuurlijke producten zijn gebruikt om een bepaalde smaak of aroma beleving te creëren. Veelal betreft het smaak/aroma extracten. In sommige gevallen overigens wel erg smaakvol moet ik eerlijk bekennen. Een aantal commerciële brouwers is erg duidelijk en open in wat zij gebruikt hebben. Ik merk echter wel een tendens dat er steeds vaker brouwers zijn die niet bereid zijn om te (ver)melden wat er is toegevoegd. De brouwer hoeft natuurlijk niet direct het volledige recept op straat te leggen. Ik zou alleen wel graag willen weten welke specifieke extra toevoegingen er worden gebruikt. Is dat in het verlengde van deze discussie een ‘eerlijke’ vorm van bier brouwen en verkopen of …….?

Ik ben wel benieuwd naar jouw mening over dit onderwerp? Wil je reageren dan kan dit via hobbybrouwen.nl/forum. Onder topic naam ‘Brouwblog: Reinheitsgenot?’

Wolter Jonkman

Copyright © 2013-heden Goodtimegifts/Brouwstore, Alle rechten voorbehouden. Brouwstore (Onderdeel van Goodtimegifts) | Oceanie 8A | 6014 DB Ittervoort | Telefoon 0475 564464